به گزارش خبرآنلاین، مجموعه 2 جلدی «شاپور بختیار به روایت اسناد ساواک»، توسط مرکز بررسی اسناد تاریخی و به عنوان جبد بیست و چهارم از مجموعه رجال پهلوی منتشر شده است. انتشار اسناد « رجال سیاسی معاصر » گامی در تاریخ نگاری مستند است. خصوصا اسنادی که جنبه امنیتی داشته و نیمه پنهان چهره ها را روشن کند، این اسناد مسلما می توانند در بالا بردن بینش سیاسی، امنیتی و تاریخی خواص و عامه جامعه موثر باشد خصوصا هنگامی که موضوع اسناد رجال و چهره هایی باشد که به ظاهر « ملی و مبارز » بود اما ورای آن چهره ای پنهان و متفاوت با ظاهر داشته اند.
 

در میان رجال سیاسی دهه های 1320-1350 دکتر «شاپور بختیار» به عنوان چهره ای ملی، مبارز و عضو فعال جبهه ملی و رهبری حزب ایران مطرح بود. با آن که تفکرات و اندیشه های سوسیال دمکرات بختیار که بر یاران و همراهانشان روشن بود، کمتر کسی از ارتباط وی با لانه جاسوسی امریکا در ایران مطلع است یا حداقل می دانستند و کتمان می کردند.

آن چه در این مجموعه از پرونده بختیار منتشر می شود، صفحه ای دیگر از تاریخ معاصر و بررسی یک جریان مدعی ملی و ایرانیت به روایت اسناد ساواک همراه با ضمائم و تصاویر متنوع است.

در بخش هایی از این کتاب می خوانیم:

شاپور بختیار، در سال 1293 و شهرکرد به دنیا آمد. او به همراه تیمور بختیار، پسرعمویش و اولین رییس ساواک، در مدرسه غیرمذهبی فرانسوی‌های بیروت تحصیل می‌کنند و سپس به فرانسه می‌‌روند. با آغاز جنگ جهانی دوم، به ارتش این کشور می‌پیوندد و با نازیسم به مقابله می‌پردازد.

بختیار در سال 1342 وارد ایران می‌شود و به عضویت حزب ایران درمی‌آید. او در سال 1328 مدیرکل اداره کار در خوزستان می‌شود و در دوران مبارزه برای ملی شدن صنعت نفت،‌ رابطه خود را با انگلیسی‌ها را آغاز می‌کند. بر اساس اسناد موجود در لانه جاسوسی، اولین ارتباطات شاپور بختیار با آمریکا از سال 1330 آغاز می‌شود و تا سال 1357 ادامه پیدا می‌کند.
 

بعد از کودتای 28 مرداد سال 1332، بختیار عضو جبهه ملی می‌شود و در سال‌های 1341 و 1342، علیه روحانیون و مذهبی‌ها سخنانی را ایراد می‌کند و نهایتا" در سال 1343 دبیرکل حزب ایران می‌شود.بختیار در اواخر سال 1355 به یک سازمان فراماسونری در اصفهان می‌پیوندد و در سال 1357 درخواست محمدرضا پهلوی برای نخست‌وزیری را می‌پذیرد و کابینه خود را تشکیل می‌دهد.
 

با اوج‌گیری مبارزات انقلابی و ورود امام‌خمینی(ره) به ایران، مدتی به صورت مخفیانه در تهران زندگی می‌کند و با گذرنامه جعلی از کشور خارج می‌‌شود. او نهضت مقاومت ملی را با همکاری سیا و برخی کشورهای اروپایی و عربی تاسیس و در ادامه، در طرح کودتای نوژه همکاری می‌کند. اما تجاوز رسمی عراق به خاک ایران، یک ماه و نیم پس از شکست این طرح آغاز می‌شود و باعث تضعیف تدریجی او شده و در نهایت 15 مرداد سال 1370 به قتل می‌رسد... »

*

نخست وزیری بختیار
در جریان انقلاب نام او با ارسال نامه سرگشاده به شاه بر سر زبان­ها افتاد و سرانجام بعد از سقوط حکومت "ازهاری" در شرایطی که انقلاب به روزهای اوج و پیروزی خود نزدیک شده و کمتر کسی مسؤولیت خطیر نخست وزیری را به عهده می­گرفت، پیشنهاد شاه را برای احراز این مقام پذیرفت و علی‌رغم طرد وی از طرف جبهه ملی، کابینه خود را در 16 دی 1357ش. به شاه معرفی کرد. پذیرفتن نخست وزیری از جانب بختیار جبهه ملی را از درون بی­اعتبار ساخت و موجب گردید، سوابق اعضای آن زیر سؤال برود. شاه در کتاب خود می­نویسد؛ شاپور بختیار یکی از رهبران جبهه ملی بود و من قبلاً به وسیله رییس ساواک و دیگران در جریان فعالیت­های او قرار داشتم و پس از مذاکرات طولانی او را برای حل مشکلات مناسب تشخیص دادم.

اولین شرط بختیار برای قبول نخست وزیری
اولین شرط بختیار برای ریاست اخذ رأی تمایل مجلس بود و شاه این شرط را پذیرفت.علت اصرار بختیار به این دلیل بود که بعد از سال 1332ش. سنت رأی اعتماد مجلس توسط شاه از بین رفته بود؛ چراکه این امر به مجلس فرصت می­داد، تا نخست وزیر منتخب شاه را رد کند.

بختیار و انتخاب کابینه
مطالعات بختیار برای تعیین وزیران کابینه پایان گرفت و روز 16دی 1357ش. کابینه­اش را معرفی کرد. همزمان با تشکیل کابینه جدید تغییراتی در ارتش از سوی شاه انجام شد؛ در کادر فرماندهان لشگرها نیز تغییرات عمده­ای صورت گرفت و فرمانداران نظامی تغییر کردند. کابینه بختیار عموماً کابینه­ای بود، غیر وابسته به گروه­ها و بیشترین انتصاب جدال­انگیز او "عباس قلی عموزاده" او بود که به وزارت صنایع و معادن منصوب شد. در کابینه او هیچ سیاستمدار مخالفی وجود نداشت.

تشکیل شورای سلطنت
در روز 23 دی ماه بختیار اعلام کرد که در غیاب شاه یک شورای سلطنت 9 نفری حکومت خواهد داد؛ شورای سلطنت از "قره­باغی" رییس ستاد ارتش، "عبدالله انتظام" رییس هیئت مدیره شرکت نفت و "جلال تهرانی" رییس شورا و "علیقلی اردلان" وزیر دربار و چهار نماینده دیگر و نخست وزیر تشکیل یافت.

لوایح کابینه بختیار
در ابتدای تشکیل کابینه بختیار دو اقدام شایسته انجام گرفت، مطبوعات که به عنوان اعتراض علیه دولت نظامی ازهاری اعتصاب کرده بودند، پس از 61 روز که اعتصاب آنها ادامه داشت، به انتشار روزنامه مبادرت نمودند. نکته دوم دستوری بود که از پاریس توسط امام خمینی صادر شد، مبنی بر نظارت در کار تولید نفت و بنزین؛ برای رفع نیارهای داخلی کشور "مهندس بازرگان" و "هاشمی رفسنجانی"، "مهندس کتیرایی" و "دکتر باهنر" و چند نفر دیگر در معیت "مهندس کاظم حسیبی" عازم آبادان شدند و ضمن مذاکره با کارگران شرکت ملی نفت به توافق رسیدند و تولید نفت برای مصارف داخلی به هزار 220 بشکه رسید و از برنامه­های دیگر بختیار انحلال ساواک و پایان بخشیدن به حکومت نظامی محاکمه سران رژیم که در زندان حکومت نظامی به سر می­بردند و دیگری لغو قراردادهای خرید اسلحه از آمریکا و انگلیس بود.

بختیار نخست وزیر ایران
بدین روی بختیار در 26 دی ماه 1357ش. رأی اعتماد مجلس را گرفت و به دنبال رأی اعتماد مجلس، شاه و همسرش و سه فرزند از چهار فرزندش از ایران خارج شدند.بختیار عمری در جبهه ملی علیه رژیم شاه مبارزه کرده بود و زمانی نخست وزیر شد که از جلال و جبروت این مقام و قدرت سیاسی آن جز هاله­ای رنگ باخته چیزی باقی نمانده بود.

*

 

قاسم تبریزی از گروه تدوین کتاب درباره محتوای مجموعه 2 جلدی «شاپور بختیار به روایت اسناد ساواک» اظهار داشت: بیش از 600 قطعه سند از دوران پس از کودتای سال 1332 تا بهمن 1357 در این اثر جای داده شده‌اند. اما به دلیل گسترش مبارزات و تظاهرات‌ بین سال‌های 1356 و 1357، ساواک (سازمان اطلاعات و امنیت کشور در دوران شاه خائن) فرصت تنظیم کامل اسناد خود را درباره شاپور بختیار پیدا نکرده و پراکندگی مدارک این مقطع زیاد است. ساواک در سال 1335 تاسیس شد و اولین موسسان آن از ارتش انتخاب شدند. به همین سبب، اولین اسناد بر اساس مدارک موجود در ارتش و به صورت کپی شکل گرفته‌اند و متاسفانه قسمت‌هایی از آن‌ها خوانا نیستند.

این کتاب در 710 صفحه به بازار کتاب عرضه شده است.

 

ساکنان تهران برای تهیه این کتاب، مجموعه آثار رجال پهلوی و همچنین سفارش هر محصول فرهنگی مورد علاقه دیگر(در صورت موجود بودن در بازار نشر) کافی است با شماره 20- 88557016 سامانه اشتراک محصولات فرهنگی؛ سام تماس بگیرند و آن را در محل کار یا منزل _ بدون هزینه ارسال _ دریافت کنند.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: